Kompyuter haqida

Kompyuter haqida umumiy ma’lumot.

Kompyuter – inglizcha so’z bo’lib, u hisoblovchi demakdir. U hozirda faqat hisoblovchi bo’lmasdan, matnlar, tovush, video va boshqa ma’lumotlar ustida ham amallar bajaradi.Shunga qaramasdan, hozirda uning eski nomi – kompyuter saqlanib qolgan.Uning asosiy vazifasi turli ma’lumotlarni qayta ishlashdan iborat. Avvalo shuni aytish lozimki, ko’pchilikning tushunchasida go’yoki biz kundalikda foydalanadigan faqat shaxsiy kompyuter bor xolos. 

Kompyuterlarni sinflash.

      Kompyuterlarni xotirasining hajmi, 1 sekundda bajaradigan amallar tezligi, ma’lumotlarning razryad to’rida tasvirlashishiga qarab 5 guruhga bo’lish mumkin :

ü Super kompyuterlar ( Super Computer )

ü Katta kompyuterlar ( Manframe Computer)

ü Mini kompyuterlar ( Minicomputer )

ü Shaxsiy kompyuterlar ( PC – Personal Computer )

ü Bloknot ( noutbook ) kompyuterlar

Super kompyuterlar ( TOP 500  kompyuterlar ) – juda katta tezlikni talab qiladigan va katta hajmdagi masalalarni yechish uchun mo’ljallangan .

Reyting	Super kompyuter rusumi	Ishlab chiqaruvchi mamlakat	Firma nomi	Prosessor soni	Tezligi
1	Intel ASCI Red	AQSh	Intel  (AQSh )	9472	1338
2	SGI ASCI Blue	AQSh	SGI    (AQSh )	6144	634
3	SGI T3E1200	AQSh	SGI    (AQSh )	1084	430
4	Hitachi SR8000	Yaponiya	Hitachi        ( Yaponiya )	128	368
5	SGI T3E900	AQSh	SGI    (AQSh )	1324	264

           

           

            Katta kompyuterlar – fan  va texnikaning turli  sohalariga oid masalalarni yechish uchun mo’ljallangan.Bularga misol sifatida AQSh ning CRAY,IBM390,4300,IBM ES/9000,Fransiyaning Borrous 6000,Yaponiyaning M1800 rusumli kompyuterlarini va boshqalarni misol qilish mumkin.

         Minikompyuterlar hajmi va bajaradigan amallar tezligi jihatidan katta kompyuterlardan kamida 1 pog’ona pastdir.Bunday kompyuter turkumiga PDP – 11 ,VAX,SUN,IBM 4381,Hewlett Packard firmasining kompyuterlarini kiritish mumkin.

         Shaxsiy kompyuterlar hozirda korxonalar,muassasalar,oliy o’quv yurtlarida keng tarqalgan.( IBM – PC,Pentium – 1,2,3,4 ). Bugungi kunda P – 4 keng qo’llanilmoqda.

         Noutbook kompyuterlari hajmi ancha ixcham bo’lib,ammo bajaradigan amallar soni,xotira hajmi Shaxsiy kompyuterlar darajasiga ko’tarilib bormoqda.Bunga IBM,Compaq,Acer,Toshiba va boshqa firmalarini misol qilish mumkin.

Shaxsiy kompyuterlarning tuzilishi.

Shaxsiy kompyuterlar ( PC – personal computer ) quyidagi qurilmalardan tashkil topgan :

ü Sistema bloki.

ü Monitor.

ü Klaviatura.

ü Sichqoncha.

ü Tashqi qurilmalar.

Sistema bloki odatda desktop yoki town ko’rinishida ishlab chiqariladi.

Kompyuterning asosiy qurilmalari:

Tezkor xotira ( RAM – random access memory – ixtiyoriy kirish mumkin bo’lgan ) .

Mikroprossesor,qurilmalar nazoratchilari.

Yumshoq disk qurilmasi ( FDD – floppy disk drive ).

Qattiq disk ( HDD – hard disk drive ).

Faqat o’qish uchun mo’ljallangan lazer disk (CD – ROM – compact disk read only memory)

Shina,modem va boshqa qurilmalar.

Texnika xavfsizligi.

Xavfsizlik texnikasi mehnat qilish uchun xavfsiz sharoit yaratishga qaratilgan. Chora tadbirlar sistemadan iborat. Korxona va ustaxonalarda kompyuterni orqasida kabel yoki simlarni tiokga ulayotganda tok urishi mumkin. Kompyuterlarning ishga yaroqligi tekshirib turiladi. Elektr simlarga simchalar osmaslik lozim, aks holda qisqa tutashuv berishi mumkin. Simlarda nuxson sezilsa elektromantyorga xabar berish, ochilib qolgan simlarga q’ol tekkazmaslik kerak. Kompyuter oldiga ho’l holda o’tirib bo’lmaydi.

Monitordan insonning ko’zigacha bo’lgan masofa – 60 sm. Monitor zangori va ko’k ranglarga bo’yalishi shart.

Kompyuterda ishlash vaqtida insonning charchash sabablari:

·      Ekran yorug’ligi;

·      Contrast va fon o’rtasidagi aniqlik;

·      Kompyuterda ishlash paytida issiqlkdan nurlanish;

·      Kompyuter buzuqligi;